[Tìm hiểu Pascal] Các khái niệm cơ bản

Qua bài viết này chúng ta sẽ nắm rõ hơn các thông tin, khái niệm có trong ngôn ngữ lập trình Pascal

1. Bộ chữ viết

Bộ chữ trong ngôn ngữ Pascal gồm:
- 26 chữ cái in hoa: A, B, C… Z
- 26 chữ cái in thường: a, b, c, … z
- Dấu gạch dưới _ (“Shift” + “-”).
- 10 chữ số thập phân: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
- Các ký hiệu toán học: +, -, *, /, =, <, >, (, )
- Các ký hiệu đặc biệt: . , : ; [ ] ? % @ \ | ! # $ { }
- Dấu khoảng trắng.

2. Tên, từ khoá

- Từ khoá: Là những từ được quy định sẵn trong ngôn ngữ lập trình, được thiết kế chỉ dùng cho 1 mục đích nhất định, không thể thay đổi, không thể dùng những từ này để đặt tên biến, tên hàm.
- Tên gồm 2 loại
+ Tên chuẩn: Là các tên được ngôn ngữ lập trình định nghĩa sẵn, tuy vậy ta có thể định nghĩa lại, và việc định nghĩa lại sẽ làm mất đi ý nghĩa ban đầu của tên dành riêng. Tên chuẩn thường là những hàm có sẵn, câu lệnh đơn,…
+ Tên do người dùng đặt: Là các tên do người lập trình tự tạo ra, sử dụng cho mục đích lập trình riêng. Tên này là các tên biền, hằng do chính chúng ta đặt
- Cho dù là đặt tên cho biến hay tên của chương trình, tên do người dùng đặt đều phải tuân thủ quy tắc đặt tên có sẵn:
+ Chỉ bao gồm các chữ cái in hoa (A-Z), in thường (a-z), chữ số và dấu gạch dưới.
+ Chỉ bắt đầu bằng chữ cái in hoa (A-Z), in thường (a-z).
+ Không chứa dấu cách
+ Không trùng với từ khoá
+ Tên phải ngắn hơn 256 kí tự

3. Thư viện

- Thư viện: là tập hợp những câu lệnh được quy định sẵn để sử dụng trong 1 chương trình nào đó. Có 2 loại thư viện: thư viện do người dùng tạo ra & thư viện chuẩn của Pascal tự tạo ra.
- Các thư viện chuẩn thường gặp là:
+ Crt: Thư viện thông dụng, dùng để xử lí các thuật toán cơ bản, liên quan đến chế độ màn hình văn bản.
+ Dos: Thư viện hệ thống, dùng khi cần xử lí những thông tin trực tiếp liên quan đến hệ điều hành MS-DOS, thường dùng khi cần khai báo 1 số thông tin như ngày tháng năm hiện tại, thông tin về cấu trúc cây thư mục, ...
+ Sysutils: Thư viện chứa 1 số công cụ thường dùng như chuyển đổi kiểu chuỗi sang kiểu số
+ Printer: Thư viện chứa những câu lệnh liên quan đến chế độ in ấn qua cổng LPT1 (Connector DB25).
+ Graph: Thư viện đồ họa, chứa những câu lệnh liên quan đến xử lí đồ họa.

4. Màn hình làm việc

Cần phân biệt giữa 2 khái niệm: màn hình soạn thảo & màn hình làm việc
- Màn hình soạn thảo: Là màn hình được hiển thị khi khởi chạy Pascal, dùng để gõ mã của chương trình.
- Màn hình làm việc: Là màn hình được hiển thị khi chạy 1 chương trình đã compile thành công. Màn hình này trên Free Pascal thông thường có 80 cột, 25 dòng.
- Tọa độ màn hình: Mỗi vị trí trên màn hình làm việc được xác định bởi tọa độ tương ứng, ví dụ:
+ Tọa độ (1,1) chỉ vị trí trên cùng bên trái màn hình.
+ Tọa độ (14,25) chỉ vị trí nằm ở cột thứ 14, hàng thứ 25 của màn hình.

Bài thứ 2 của loạt bài "Tìm hiểu chung về ngôn ngữ lập trình Pascal" đến đây là hết. Hẹn gặp các bạn ở bài thứ 3.

Snowy Nguyễn